Իրաք. Մասուդ Բարզանիի հակառակորդները Քիրկուկը Բաղդադին են հանձնել ԻՀՊԿ-ի «առաջարկով»

Հյուսիսային Իրաքում քրդական հանրաքվեից գրեթե մեկ ամիս անց հայտնի դարձան հետհանրաքվեական այն առաջին օրերի որոշ մանրամասներ, երբ Իրաքի կենտրոնական կառավարությունն իր հսկողությունը վերականգնեց Քիրկուկ քաղաքում և նահանգում, ինչպես նաև Դիալա, Նինվե (Նայնավա) և այլ նահանգներում, որոնք ի սկզբանե չէին մտնում Իրաքի Քրդական տարածաշրջանային ինքնավարության Իրաքյան Քրդստան տարածքի մեջ: Ընդ որում՝ այդ տեղեկությունները որոշեցին հռչակել հենց այն քրդական շրջանակները, որոնք ավանդաբար հանդես են եկել որպես Մասուդ Բարզանիի և նրա կլանի ընդդիմադիրներ: Մի շարք քուրդ առաջնորդների շնորհիվ աշխարհն իմացավ ոչ միայն այն, թե ինչու այդքան շուտ «պայթեց հանրաքվեի փուչիկը», այլև թե ինչու քրդական փեշմերգան շատ դեպքերում, ըստ էության, առանց մարտերի Իրաքի բանակին և շիական «Ալ-Խաշդ աշ-Շաաբի» աշխարհազորին վերադարձրեց վիճելի նահանգները:

Թեհրանում ԻՔ-ի կառավարության ներկայացուցիչ Նազիմ Դաբբագի՝ հոկտեմբերի 22-ին տարածած հայտարարությունից պարզվում է, որ իրաքյան բանակի և շիա աշխարհազորայինների հետ սեպտեմբերի վերջին, հոկտեմբերի սկզբին Հյուսիսային Իրաք են մտել իրանական «Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի» (ԻՀՊԿ) հատուկ նշանակության («Կոդս») զորամասերը, այն էլ՝ իրենց լեգենդար հրամանատար, գեներալ-մայոր Ղասեմ Սոլեյմանիի գլխավորությամբ: Ըստ Դաբբագի՝ այժմ քուրդ առաջնորդները անկախության հանրաքվեից հետո ծագած հիմնախնդիրները պատրաստ են լուծելու բանակցությունների միջոցով և ողջունում են գեներալ-մայոր Սոլեյմանիի ջանքերն այդ ուղղությամբ: «Պարոն Սոլեյմանին ազնվորեն է վերաբերվել իրաքցի քրդերին. նախազգուշացումներ է հրապարակել Իրաքյան Քրդստանում հանրաքվեի անցկացման մասին մինչև հանրաքվեն,- հաղորդում է Fars News-ը:- Իրանը ձգտում է Քրդստանի տարածաշրջանի և Իրաքի կենտրոնական կառավարության միջև եղած հիմնախնդիրները լուծել Իրաքի սահմանադրության հիման վրա, և մենք Իրանի այդ ջանքերը դրական ենք գնահատում»: Դրան համահունչ են իրաքցի քուրդ, բարձրաստիճան օրենսդիր Մասուդ Հայդերի խոսքերը, որը գովել է Սոլեյմանիին այն միջնորդական դերակատարության համար, «որի շնորհիվ կարգավորվեցին Իրաքյան Քրդստանում սեպտեմբերի 25-ին կայացած անկախության հանրաքվեից հետո առաջացած հիմնախնդիրները»: «Հանրաքվեից հետո 9 հոդվածից բաղկացած համաձայնագիր է ստորագրվել իրաքյան ժողովրդական ուժերի (այսինքն՝ «Ալ-Խաշդ աշ-Շաաբի» աշխարհազորի) հրամանատար Խադի ալ-Ամերիի և Քրդստանի հայրենասիրական միության (ՔՀՄ) հրամանատար Բաֆել Աթ-Թալաբանիի՝ Ջալալ Աթ-Թալաբանիի որդու միջև՝ Իրաքի վարչապետ Հայդեր ալ-Աբադիի ղեկավարությամբ և «Կոդսի» ուժերի հրամանատար Ղասեմ Սոլեյմանիի միջնորդությամբ, որի հիման վրա հանրաքվեի արդյունքները կասեցվել են անորոշ ժամանակով»,- հայտարարել է Մասուդ Հայդերը:
Այսպիսով, հենց իրաքցի քրդերը (ճիշտ է, Բարզանիի և նրա՝ Քրդստանի ժողովրդական կուսակցության (ՔԺԿ) մրցակիցները) նշեցին այն պատճառը, ըստ որի, հանրաքվեն չունի քաղաքական հետևանքներ: Իրանական «Կոդսի» և անձամբ գեներալ Սոլեյմանիի միջնորդությամբ Բարզանի ընդդիմադիրները ոչ այն է՝ համոզեցին նրան, ոչ այն է՝ ապացուցեցին Բարզանի կլանին, որ «սխալ» է կատարվել: Եվ սեպտեմբերյան հանրաքվեի արդյունքները ոչ թե «մոռացված» են, այլ պարզապես լռության են մատնվում անորոշ ժամանակով: Քրդական այլ օրենսդիրներ, ինչպես հաղորդել է «Ռոյթերս» գործակալությունը, նույնպես հայտարարել են, որ Սուլեյմանիայում գեներալ Սոլեյմանին հանդիպում է ունեցել ՔՀՄ-ի (Իրաքի երկու հիմնական քրդական կուսակցություններից մեկի, որը Թեհրանի դաշնակիցն է) առաջնորդների հետ, նախքան Իրաքի վարչապետ ալ-Աբադին իր զորքերին հրամայել էր շարժվել Քիրկուկի ուղղությամբ: Ըստ «Ռոյթերսի», Սոլեյմանին քուրդ առաջնորդներին ասել է, որ փեշմերգայի ուժերը չեն կարող հաղթել ալ-Աբադիի զորքերին, որոնց օժանդակում են Արևմուտքը և տարածաշրջանի պետությունները, այդ թվում՝ Իրանը և Թուրքիան: «Սոլեյմանիի այցը... պետք է տար վերջին հնարավորությունը, որ վճիռ կայացնող անձինք չկատարեին ճակատագրական սխալ»,- գրում է «Ռոյթերսը»՝ հղում անելով ՔՀՄ-ի պատգամավորներից մեկին: ՔՀՄ-ի առաջատար պաշտոնյա Ալա Աթ-Թալաբանին «Ալ-Խադաթ» արաբալեզու հեռուստաալիքով ասել է. «Սոլեյմանին մեզ խորհուրդ տվեց, որ Քիրկուկը պետք է վերադարձվի օրենքին և սահմանադրությանը, այնպես որ, եկեք հասկանանք միմյանց»:
Հոկտեմբերին բազմիցս տեղեկություններ էին գալիս Էրբիլից, որ Բարզանիի կլանը ՔՀՄ-ին և Աթ-Թալաբանիի ընտանիքին մեղադրել է «դավաճանության» մեջ: Դրան ի պատասխան, Բարզանիի ընդդիմադիրները, իրենց հերթին, «դավաճանության» մեջ մեղադրում էին նրան և ողջ ՔԺԿ-ին ու պահանջում նրա հրաժարականը Քրդական ինքնավարության ղեկավարի պաշտոնից: Վերջին այդպիսի պահանջներից մեկը հոկտեմբերի 19-ին հնչեցրեց Իրաքյան Քրդստանի խորհրդարանի խոսնակ Յուսիֆ Մոհամեդը:

«Անկախության հանրաքվեով Իրաքը մասնատելու դավադրությունը ձախողվեց: Դուք պետք է ընդունեք պարտությունը և մեր մարդկանց սեփական ճակատագիրն ինքնուրույն որոշելու հնարավորություն տաք: Դուք չպետք է պարտադրեք ձեր միտումների վրա հիմնված ուղին»,- Մոհամեդից մեջբերում է անում «Սումերիեհ» արաբալեզու կայքը: Այնուհետև Մոհամեդն ընդհանրապես հարցականի տակ դրեց հենց Բարզանիի իշխանության օրինականությունը. «Բարզանին, որն ապօրինաբար իշխանությունը զավթեց 12 տարի առաջ, Քրդստանի ժողովրդին մեծ ծառայություն կմատուցի իր հրաժարականով»: Երևում է, արդեն պետք չեն ավելի ծանրակշիռ ապացույցներ այն բանի, թե որքան ճիշտ էր Իրանը, երբ մինչև սեպտեմբերի 25-ը զգուշացնում էր քրդերին, որ նրանց հանրաքվեն Հյուսիսային Իրաքում կհանգեցնի ներքին պառակտման, բացառված չէ, անգամ քաղաքացիական պատերազմի: Քուրդ խոսնակ Յուսիֆ Մոհամեդի մեղադրանքները հատկանշական են, քանի որ քրդական խորհրդարանը, չնայած նրանում ընդդիմության առկայությանը, միշտ վերահսկվել և կառավարելի է եղել Բարզանիի և նրա կողմնակիցների կողմից:

Այժմ իրավիճակն արմատապես փոխվել է: Եթե հոկտեմբերի սկզբին միայն արաբներն ու արաբալեզու ԶԼՄ-ներն էին հրապարակայնորեն խոսում քրդերի «դավաճանության» մասին, ապա հիմա խոսում են նաև հենց քրդական որոշ շրջանակներ, ավելին, նույնիսկ այն քրդերը, որոնք նախկինում մշտապես Բարզանիի և նրա կլանի «կողքին» էին: Բայց նշանակություն ունի նաև արաբական մեղադրանքների էությունը: Այսպես, սիրիական «Ալ-Վաթան» թերթը հոկտեմբերին գրել է, որ տարածաշրջանում ահաբեկչական խմբերի պարտությունները ԱՄՆ-ին և նրա դաշնակիցներին ստիպեցին իրենց անհաջողությունների փոխհատուցման համար օգտագործել բոլոր միջոցները, ներառյալ տարածաշրջանային պետությունների տրոհումը: «Սիրիայի կառավարության դիրքերն ամրացել են, և ներկայումս այն ավելի մեծ կշիռ է ստացել տարածաշրջանային ու միջազգային ամենատարբեր հարթակներում,- նշել է «Ալ-Վաթանը»:- Այժմ սիոնիստական ռեժիմը փորձում է Հյուսիսային Իրաքում ամրապնդել քրդական ռեժիմը՝ արաբական երկրների կենտրոնում ամրանալու և այնտեղ Իրանի, Իրաքի, Սիրիայի և այլ երկրների դեմ իր դիմադրության հանգույցն ստեղծելու համար»: Ահա այս խոսքերում էլ թաքնված է դավաճանության մեջ Մասուդ Բարզանիին ու նրա կուսակցությանը ներկայացվող մեղադրանքների էությունը:

Հոկտեմբերի 23-ին ՔՀՄ-ի անդամների և մյուսների պահանջներին միացան նաև այլ ընդդիմադիրներ: «Շարժում հանուն փոփոխությունների» («Գորան») կուսակցությունը Բարզանիին և նրա տեղակալ Կոսրատ Ռասուլին անհապաղ հրաժարական տալու կոչ արեց, հաղորդում է «Ֆրանս պրեսը»: Իրաքյան Քրդստանի ներկայիս խորհրդարանում 111-ից 24 պատգամավորական տեղ ունեցող «Գորանի» տարածած հայտարարության մեջ Բարզանիի և Ռասուլի հրաժարականի պահանջի հիմնական պատճառը համարվում է այն, որ Էրբիլը կորցրել է Բաղդադի հետ վիճելի գործնականում բոլոր տարածքների վերահսկողությունը: Քրդստանի ընդդիմությունը նաև «Ազգային փրկության կառավարություն» ձևավորելու կոչ է արել, որպեսզի նախապատրաստվեն Իրաքի կենտրոնական իշխանությունների հետ երկխոսությանն ու ինքնավար շրջանում նոր ընտրությունների կազմակերպմանը:
Ինչպես տեսնում ենք, Բարզանին և նրա կուսակցությունը քննադատվում են ինչպես պանիսլամական համերաշխության ու շահերի, այնպես էլ բացառապես քրդական ազգայնականության և զավթամոլության (էքսպանսիոնիզմ) դիրքերից: Դա ապացույց է, որ քաղաքական ասպարեզից Բարզանիի հեռանալը, հնարավոր է նաև՝ նրա կուսակցության թուլանալը, գործնականում լուծված են: (Նյութն արդեն պատրաստ էր, երբ հայտնի դարձավ, որ Բարզանին հայտարարել է, որ նոյեմբերի 1-ից կհեռանա Իրաքյան Քրդստանի նախագահի պաշտոնից - խմբ.:) ՈՒ կարևոր չէ, թե ով և ինչ չի ների Բարզանիին ու նրա ՔԺԿ-ին. վիճելի տարածքների հանձնումը արաբներին, ենթարկվածությունը Իրաքը մասնատելու Իսրայելի և ԱՄՆ-ի պլանին կամ համագործակցելը ԻՊ-ի ահաբեկիչների հետ, ինչի մասին շարունակում են պնդել եզդիները, որոնք «Լալեշ» մարտական խմբի ուժերով Սինջար շրջանից վռնդեցին բարզանիական փեշմերգան և հաստատեցին Բաղդադի կենտրոնական կառավարությանն իրենց հավատարմությունը: Իսկ մենք հիշեցնենք, որ վերը քանիցս հիշատակված գեներալ Սոլեյմանին հիանալի հարաբերություններ ունի ոչ միայն Աթ-Թալաբանի կլանի և ՔՀՄ կուսակցության, այլև «Գորան» կուսակցության ու նրա գրեթե բոլոր առաջատար քաղգործիչների հետ: Իսկ Արևելքում անձնական հարաբերությունների գործոնը, նույնիսկ հաշվի առնելով, որ քրդերն ու արաբները զուսպ անհանգստություն ունեն ներիրաքյան գործերի կարգավորմանը Իրանի մասնակցության կապակցությամբ, ոչ պակաս կարևոր է, քան բարձր մակարդակի միջպետական հարաբերությունները:

Վերլուծելով Մերձավոր Արևելքից ստացվող հաղորդումները՝ մենք, այնուամենայնիվ, չենք շտապում եզրակացնել, որ Իսրայելի և ԱՄՆ-ի հատուկ ծառայությունները վերջնական պարտություն են կրել Իրաքում, մասնավորապես, Քրդական հարցում: Եթե համադրենք իրադարձությունները, ապա լիովին ակնհայտ կլինի, որ Թել Ավիվը և Վաշինգտոնը փորձում են գոնե ինչ-որ բան «վերցնել» Սիրիայում: Այդ թվում՝ քրդերի միջոցով: Ահա Ռաքքայի ազատագրման ավարտի մասին հայտարարությունը: Թեև բոլորը հիշում են, թե Սիրիան, Իրանը և Ռուսաստանը քանի անգամ են ամերիկացիներին մեղադրել, որ նրանք Ռաքքայից ուղղաթիռներով զանգվածաբար էվակուացրել են ԻՊ-ի մարտիկներին: Իսկ Իսրայելը, առանց նկատելի պատճառների, հարձակում է գործում Սիրիայի հակաօդային պաշտպանության (ՀՕՊ) ուժերի՝ Ռաքքա նահանգում գտնվող բազայի վրա: Եվ հոկտեմբերի 22-ին հաղորդվում է, որ քրդերը Ռաքքա նահանգում ահաբեկիչներից հետ են վերցրել մի շարք կարևոր նավթահանքեր: Այսինքն, Իրաքում ու Սիրիայում Իրանի դաշնակիցների դեմ ԱՄՆ-ի և Իսրայելի մղած «աննկատելի» պատերազմը ոչ միայն շարունակվում է, այլև նոր խթան է ստացել: Եվ ահա Իսրայելի պաշտպանության նախարար Ավիգդոր Լիբերմանը ձեռուոտ է ընկել. մեկ հապճեպ մեկնում է Վաշինգտոն, մեկ ընդունում և բանակցություններ է վարում ՌԴ պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուի հետ: Շոյգուի և Լիբերմանի բանակցությունների մասին տեղեկությունները հակասական են ու գործնականում քիչ բան են տալիս իրադրության քաղաքական վերլուծության և զարգացման կանխատեսման համար: Բայց թվարկված փաստերն ակնհայտորեն վկայում են, որ Իրաքի և Սիրիայի ողբերգությունները ոչ թե մարելու, այլ խորանալու նկատելի միտումներ ունեն:

Օրինակ, Էրբիլի հոկտեմբերի 20-ի միջադեպը վկայում է, որ Սիրիայի, Իրաքի և Իրանի ընդդիմադիրները պատրաստ են ամեն բան հրահրելու: Ինչպես հոկտեմբերի 22-ին հաղորդել է իրանական «Թասնիմ նյուզը», Էրբիլում Իրանի գլխավոր հյուպատոսությունը «դատապարտել է հյուպատոսության դեմ նորերս կատարված ագրեսիվ գործողությունը և հայտարարել, որ այդ միջադեպը քաղաքականապես հիմնավորված էր: ՈՒրբաթ երեկոյան, երբ Իրանի Իսլամական Հանրապետության գլխավոր հյուպատոսությունը փակ էր, քաղաքական մղումներ ունեցող որոշ անձինք ագրեսիվ գործողություն են կատարել Էրբիլում իրանական առաքելության դեմ»: Դեպքերն այսպես են զարգացել. Էրբիլում ԱՄՆ-ի գլխավոր հյուպատոսության և ՄԱԿ-ի գրասենյակի մոտ Իրաքի բանակի գործողությունների առթիվ նրանց լռություն պահպանելու կապակցությամբ կայացած ցույցից հետո մի խումբ մարդիկ հարձակվել են Իրանի հյուպատոսության վրա և ցած գցել Իրանի դրոշը: Դատապարտելով «ագրեսիան», հայտարարությունում մերժվում է այն միտքը, թե այդ հարձակումը կատարել է քուրդ ժողովուրդը. «Կասկած չկա, որ այդպիսի քայլերն ընդհանուր ոչինչ չունեն Էրբիլի հարգարժան բնակչության հետ, որը հիշում է ԴԱԻՇ ահաբեկչական խմբավորման դեմ ԻՀՊԿ-ի խիզախ մարտերը»: Իրանի գլխավոր հյուպատոսությունը Իրաքյան Քրդստանի իշխանություններից պահանջել է կատարել այնտեղ դիվանագիտական առաքելությունները պաշտպանելու իրենց պարտքը: Հոկտեմբերի 21-ին Իրաքի ԱԳՆ-ն դատապարտեց այդ ագրեսիան, հայտարարելով, որ Քրդստանի տարածաշրջանային կառավարության ղեկավարները լիակատար պատասխանատվություն են կրում այդ հարձակման համար:

Որ հետագայում էլ դրամատիզմը չի նվազելու, վկայում է ԱՄՆ-ի պետդեպարտամենտի և Իրաքի կառավարության միջև հոկտեմբերի 23-ին տեղի ունեցած դիվանագիտական «տուրուդմփոցը»: Ինչպես հայտնում է «Ռոյթերսը», սկզբում Սաուդյան Արաբիայում գտնվող պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնը պահանջեց Իրաքից հանել բոլոր իրանամետ ռազմականացված խմբավորումները: Մեկնաբանություններն ավելորդ են. ԱՄՆ-ը լիովին իրականացնում է Իրանի և շիա մահմեդականների դեմ ուղղված Իսրայելի ծրագիրը: Ի պատասխան, Իրաքի վարչապետ Ալ-Աբադին հայտարարություն տարածեց, որում զարմանք է հայտնում Թիլերսոնի պահանջի առթիվ: «Ոչ մի արտաքին կողմ իրավունք չունի խառնվելու Իրաքի ներքին գործերին»,- ընդգծվում է Իրաքի կառավարության հայտարարության մեջ: Եվ դա հասկանալի է. Ալ-Աբադին հիշում է, որ իր նախորդ Ալ-Մալիկի հրաժարականը եղել է ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի և Իսրայելի թելադրանքով: Բացի դրանից, նա գիտի, որ իրաքցի շիա կամավորականները կռվում են ոչ միայն «տանը», այլև Սիրիայում: Վերջապես, նա լավ գիտի, որ Հյուսիսային Իրաքի վիճելի տարածքները վերադարձվել են Իրանի ամենաանմիջական միջնորդությամբ: Իսկ որ պարտքի տակ չպետք է մնալ, Արևելքում երբեք չեն մոռանում: Այնպես որ, վարչապետ Ալ-Աբադիի արձագանքը հաստատում է, որ տեսանելի հեռանկարում վկա կլինենք Մերձավոր Արևելքի շուրջ հակադիր ռազմավարական ծրագրերի դիմակայության շարունակմանը: Առաջին հերթին, բնականաբար, իրանական և իսրայելա-ամերիկյան:
Այն փաստը, որ հոկտեմբերի 23-ին պարոն Թիլերսոնը բառացիորեն Բաղդադ «նետվեց» չնախատեսված («Ռոյթերսի» և կատարյան «Ալ Ջազիրա» հեռուստաալիքի ձևակերպմամբ՝ «չհայտարարված») այցով և Իրաքի վարչապետի հետ բանակցությունների ժամանակ, ինչպես նշել են միջազգային ԶԼՄ-ները, «բացատրում էր Իրանի կողմից սատարվող բոլոր ռազմականացված խմբավորումները հանելու իր պահանջի էությունը», միայն ընդգծում է, թե ինչքան տեղին են Իրաքի քրդերի խոստովանությունները վերջերս Քիրկուկ, Դիալա և Նայնավա նահանգներում տեղի ունեցած իրադարձություններում իրանական «Կոդսի» դերի մասին: Կարելի է պատկերացնել Թիլերսոնի քարացումը այն պահին, երբ Ալ-Աբադին համբերատար կերպով նրա գլուխն էր մտցնում պարզ ճշմարտություններ, օրինակ, որ «երկրի «Ալ-Խաշդ աշ-Շաաբի» շիական աշխարհազորը կազմված է Իրաքի քաղաքացիներից և անհաշտ պայքար է մղում ԻՊ-ի ահաբեկիչների դեմ»: Բացի դրանից, ինչպես հոկտեմբերի 24-ին հայտնել է Իրաքի կառավարության ղեկավարի գրասենյակը, ալ-Աբադին «Ալ-Խաշդ աշ-Շաաբին» անվանել է «իրաքյան ինստիտուտների մաս»: ԱՄՆ-ի պետքարտուղարին ասվել է, որ Իրաքի շիական աշխարհազորի մարտիկներին «պետք է նեցուկ կանգնել, քանի որ նրանք դառնալու են երկրի ողջ տարածաշրջանի հույսը»:

Իմ կարծիքով, սա իր նշանակությամբ նույնիսկ ցանկացած սառը ցնցուղից ավելի ուժեղ է ոչ միայն Թիլերսոնի, այլև ԱՄՆ-ի ցանկացած քաղգործչի համար, քանի որ այժմ Վաշինգտոնում, Իսրայելից հետո, ուժեղ թափով տարածում են մերձավորարևելյան քաղաքականության «նոր մոդա», որի էությունն է՝ «Իրանն ու շիաները ցանկացած ԻՊ-ից վատ են»: Բայց Իրաքում ամերիկացիներին «տեղը դրեցին» նրանց խնամարկյալ քրդերը, իսկ հիմա նաև Բաղդադի՝ նախկինում կարծես թե «կառավարելի շիաները»:

Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Հեղինակի նյութեր

• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-3
• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում-2
• Թուրքիայի Հանրապետությունը Մուստաֆա Քեմալ փաշայի ժամանակներից մինչ օրս․ առաջին սիոնիստական պետությունն աշխարհում
• Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի- 2
• Ժամանակակից «Ադրբեջանի հանրապետությունը» սիոնիստների, անգլո-սաքսոնների և պանթուրքիստների հենակետն է՝ ընդդեմ Իրանի և ՌԴ-ի-1
• Երևա­նի և Ստե­փա­նա­կեր­տի ա­ռա­ջին խն­դի­րը պաշտ­պա­նու­թ­յան եր­կու պե­տա­կան կո­մի­տե­նե­րի շտապ ձևա­վո­րումն է
• Երևա­նի և Ստե­փա­նա­կեր­տի ա­ռա­ջին խն­դի­րը պաշտ­պա­նու­թ­յան եր­կու պե­տա­կան կո­մի­տե­նե­րի շտապ ձևա­վո­րումն է
• Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է
• Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է
• Փա­շի­ն­յանն ա­մեն օր, կա­մա­վոր հրա­ժա­րա­կան չտա­լով, ըն­դա­մենն ա­պա­ցու­ցում է, որ հա­կա­հայ ու­ժե­րի դրա­ծո է
• Բաց հարց Ռու­սաս­տա­նի ԶԼՄ-նե­րին. Ինչ­քա՞ն կա­րե­լի է ստել Ար­ցա­խի հար­ցում հա­յե­րի «մեղ­քի» մա­սին
• Ռու­սաս­տանը, Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րի թողտ­վու­թ­յամբ, Թուր­քիա­յին ներս է թո­ղել Այսր­կով­կա­սի մեր մա­սը
• Թուր­քիան մուտք է գոր­ծել տա­րա­ծաշր­ջան ու Ար­ցա­խից սպառ­նում է և՛ Ի­րա­նին, և՛ Ռու­սաս­տա­նին
• Փա­շի­ն­յան, խոս­տո­վա­նիր, գու­ցե Զան­գե­զուրն է՞լ եք ար­դեն վա­ճա­ռել թուր­քե­րին
• Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րի մի մա­սը դա­վա­ճա­նել է ողջ հայ ժո­ղովր­դին
• Մեր ժո­ղովր­դին ԱՄՆ-ը, Իս­րա­յե­լը, Անգ­լիան և Թուր­քիան դա­վա­ճան­նե­րի ձեռ­քով «Այսր­կով­կաս­յան Դեյ­թոն» են պար­տադ­րել
• «Ով խա­ղա­ղու­թ­յուն է ու­զում խայ­տա­ռա­կութ­յան գնով, կս­տա­նա և՛ պա­տե­րազմ, և՛ խայ­տա­ռա­կութ­յուն»
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ
• Թեհ­րա­նում ար­դեն ըն­դուն­ված են ինչ-որ պատ­շաճ ո­րո­շում­ներ

Մեկնաբանություններ